Λειτουργικό Θεραπευτικό Μοντέλο

Οι θεωρίες ανάπτυξης του κινητικού ελέγχου αποτελούν το θεωρητικό θεμέλιο λίθο της παιδονευρολογικής φυσικοθεραπευτικής πρακτικής, με τους φυσικοθεραπευτές να συνιστούν τους «φυσιολόγους του εφαρμοσμένου κινητικού ελέγχου» (Shumway-Cook & Woollacott 2012), στην προσπάθειά τους να εκπαιδεύσουν τα παιδιά με προβλήματα κινητικού ελέγχου, προκειμένου αυτά να εξελίξουν και να βελτιστοποιήσουν την αδρή λειτουργική τους ικανότητα.

Μέσα στην ιστορική πορεία των εξήντα και πλέον χρόνων της παιδονευρολογικής φυσικοθεραπείας, οι θεωρίες ανάπτυξης του κινητικού ελέγχου έχουν αλλάξει εντυπωσιακά, αναμορφώνοντας εξ’ ολοκλήρου τον τρόπο αξιολόγησης και θεραπευτικής παρέμβασης. Τη δεκαετία του 1980, η τεχνολoγική πρόοδος στην καταγραφή της κίνησης και στην απεικόνιση του εγκεφάλου, προκάλεσε την πραγματοποίηση πολλών μελετών, οι οποίες συνέβαλαν στην ανάπτυξη νέων θεωριών κινητικού ελέγχου, γνωστές ως «θεωρίες δυναμικών συστημάτων» (Thelen & Smith 2006). Οι θεωρίες αυτές ανέδειξαν το «κεντρικό νευρικό σύστημα», τη «σωματική δραστηριότητα», το «περιβάλλον» και τις «δομικές αλλαγές» ως σημαίνουσες και ισοδύναμες συνιστώσες της κινητικής εξέλιξης, δημιουργώντας νέες στρατηγικές φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης, γνωστές ως «λειτουργική προσέγγιση» (functional approach).

Η λειτουργική προσέγγιση δεν αποτελεί μία μέθοδο, αλλά στην ουσία την έκφραση των θεωριών των δυναμικών συστημάτων στη διαδικασία της αξιολόγησης και της θεραπείας. Ως εκ τούτου, η λειτουργική προσέγγιση λαμβάνει ποικίλα ονόματα, ανάλογα με το βαθμό με τον οποίο προβάλλεται η κάθε σημαντική παράμετρος ελέγχου κινητικής συμπεριφοράς, όπως π.χ. «task-oriented» ή «activity-focused approach», «participation-based therapy», «targeted activity training», «goal-directed» ή «family-centred functional therapy» και «context therapy». Στη λειτουργική προσέγγιση ο φυσικοθεραπευτής είναι ο «δάσκαλος» που βοηθάει το παιδί να καταστεί «ενεργός επιλυτής προβημάτων» κατά την κινητική μάθηση (Σκουτέλης & Δημητριάδης 2016). Αναφορές Shumway-Cook A, Woollacott MH. Motor control: translating research into clinical practice. 4th ed. Lippincott Williams & Wilkins, China, 2012 Thelen E, Smith LB. Dynamic systems theories. In: Damon W, Lerner RM (eds) Handbook of child psychology: volume 1: theoritical models of human development. 6th ed. John Wiley & Sons, USA, 2006:258-312 Σκουτέλης Β.Χ., Δημητριάδης Ζ. Η εξέλιξη της φυσικοθεραπείας στην κλινική διαχείριση παιδιών με εγκεφαλική παράλυση: λειτουργική προσέγγιση. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής 2016, 33(4): 532-541